İPF Hastalarına Nasıl Tanı Konur?
Prof. Dr. İlknur Başyiğit
İPF Hastalarına Nasıl Tanı Konur?
İdiyopatik Pulmoner Fibrozis yani akciğer sertleşmesi tanısı için öncelikle ayrıntılı bir öykü ve fizik muayene gereklidir. Hastaların yakınmalarının neler olduğu, ne zamandır var olduğu, sigara ve ilaç kullanma öyküleri, meslekleri, hobileri ve ek hastalıklarının sorgulanması tanı açısından çok önemlidir. Ayrıntılı olarak deri, eklem ve akciğer muayenesi yapılması da İPF tanısı ve İPF’ye benzeyen diğer hastalıkların ayırıcı tanısı için yapılmalıdır.
İPF Tanısı İçin Hangi Tetkikler Yapılmalıdır?
İPF tanısı için başvurulan ilk tetkik akciğer filmi ve tomografisidir. Akciğer tomografisinde İPF ile uyumlu bulguları olan hastada buna neden olabilecek başka bir hastalık, ilaç veya maruziyet öyküsü yok ise İPF tanısı konabilir. Bunun dışında her hastaya solunum testi, romatizmal hastalıklardan ayırt etmek için bazı kan tetkikleri ve egzersiz kapasitesini ölçmek için 6 dakika yürüme testi yapılmaktadır.
Bazı hastalarda bu tetkikler tanıyı koymak için yeterli olmayabilir. Bronkoskopi ve az sayıda hasta için de cerrahi biyopsi gerekebilir.
Bunun dışında İPF hastalarında sık görülen ve hastalığın kontrolünü güçleştiren bazı hastalıklar için ek tetkikler istenebilir. Bunlar arasında akciğerin ana damarında tansiyon artışı durumu için kalp ultrasonu yani ekokardiyografi, uyku hastalıkları için uyku testi ya da reflü değerlendirmesi sayılabilir.
İPF Tanısı Süresince Hastalar Nelere Hazırlıklı Olmalıdır?
İPF hastalığının tanı süreci zaman alabilir. Hastaların tümünün kan tetkiki, solunum testi, tomografi aşamalarından geçeceğini bilmesi, buna hazırlıklı olması önemlidir. Bunun dışında bazı hastalarda bronkoskopi gibi cerrahi girişimsel işlemler de gerekebilir. Doğru tanı için hasta ve hekimin işbirliği içerisinde bir sonraki basamağı planlayarak ilerlemesi, tanı süreci açısından en önemli bileşendir. Çoğu hastada tanı ve takipte Radyoloji, Romatoloji, Göğüs Cerrahisi gibi başka bölümden konusunda uzman hekimlerin bir araya gelip hastaları değerlendirdikleri konsey adı verilen toplantılar yapılır. Hasta ile ilgili kararların konseyde verilmesi, İPF hastalarında hem hekim hem hasta açısından tanısal doğruluğu artırır ve takipte hasta açısından en doğru kararın verilmesini sağlar.
Bunlarla birlikte İPF tanısı için gerekli tetkiklerin ilgili kurumda bulunup bulunmadığına ve hekimin bu tetkiklere ulaşabilme zamanına bağlı olarak tanının konma süresi birkaç hafta veya ayı bulabilir. İPF tanısının konması ve diğer hastalıklardan ayırıcı tanısının yapılabilmesi için bu süre zarfında tanısal girişimleri doğru yerde ve doğru zamanda uygulamak önemlidir çünkü doğru tedavi için doğru tanı gereklidir.
M-TR-00001830
Söylemler hekimin uzman görüşüne dayanmaktadır.